De legitieme portie is een term die wordt gebruikt in het erfrecht en heeft betrekking op het deel van de erfenis waarop bepaalde erfgenamen, meestal de kinderen, recht hebben, ongeacht wat er in het testament staat. Met andere woorden, het is het deel van de erfenis dat wettelijk is vastgelegd en niet kan worden ontnomen aan bepaalde erfgenamen, tenzij er sprake is van een zeer specifieke uitzondering.
Waarom is de legitieme portie belangrijk?
De legitieme portie is belangrijk om ervoor te zorgen dat bepaalde erfgenamen, met name de kinderen, een eerlijk deel van de erfenis ontvangen, zelfs als de overledene in zijn testament anders heeft bepaald. Het is bedoeld als een beschermingsmechanisme om te voorkomen dat iemand zijn kinderen volledig onterft. Dit betekent dat zelfs als een ouder in zijn testament heeft besloten om al zijn bezittingen aan een derde persoon of een goed doel na te laten, de kinderen nog steeds recht hebben op hun legitieme portie.
Hoe werkt de legitieme portie?
De legitieme portie wordt berekend op basis van de waarde van de erfenis van de overledene op het moment van overlijden. Het exacte percentage kan variëren van land tot land, maar in Nederland bijvoorbeeld, bedraagt de legitieme portie de helft van het erfdeel waarop een kind wettelijk recht zou hebben als er geen testament zou zijn. Dit betekent dat als er twee kinderen zijn, elk kind recht heeft op een kwart (50% gedeeld door 2) van de erfenis als legitieme portie, ongeacht wat er in het testament staat.
Het is belangrijk op te merken dat de legitieme portie alleen van toepassing is op de kinderen van de overledene. Andere erfgenamen, zoals echtgenoten of kleinkinderen, hebben geen recht op de legitieme portie, tenzij zij ook kinderen van de overledene zijn.
Uitzonderingen op de legitieme portie
Hoewel de legitieme portie over het algemeen moeilijk te omzeilen is, zijn er enkele uitzonderingen waarin een kind zijn recht op de legitieme portie kan verliezen. Dit kan gebeuren als het kind zich ernstig heeft misdragen tegenover de overledene, bijvoorbeeld door hem of haar te mishandelen of te bedreigen. In dergelijke gevallen kan de rechter besluiten om het recht van het kind op de legitieme portie te ontnemen.
Conclusie
De legitieme portie is een belangrijk concept in het erfrecht dat ervoor zorgt dat bepaalde erfgenamen, met name de kinderen, een eerlijk deel van de erfenis ontvangen, zelfs als het testament van de overledene anders bepaalt. Het is bedoeld als een beschermingsmechanisme om te voorkomen dat kinderen volledig worden onterfd. De legitieme portie wordt berekend op basis van de waarde van de erfenis op het moment van overlijden en kan variëren van land tot land. Er zijn uitzonderingen waarin een kind zijn recht op de legitieme portie kan verliezen, maar over het algemeen is het een belangrijk recht dat ervoor zorgt dat kinderen een deel van de erfenis van hun ouders ontvangen, ongeacht de wensen van de overledene in zijn testament.